جایگزین سی تی اسکن پرتابل در منزل چیست؟

بسیاری از بیماران و خانواده‌ها زمانی که پزشک برای آن‌ها سی تی اسکن تجویز می‌کند، با این سؤال روبه‌رو می‌شوند که آیا سی تی اسکن در منزل امکان‌پذیر است؟ در نگاه اول، انجام تصویربرداری در منزل می‌تواند ایده‌آل به نظر برسد، اما در واقعیت، این کار به دلایل فنی، ایمنی و محدودیت تجهیزات امکان‌پذیر نیست.
در این مقاله از مرکز امید سلامتی، توضیح می‌دهیم چرا انجام سی تی اسکن در منزل شدنی نیست، چه جایگزین‌هایی برای آن وجود دارد، و چطور می‌توانید با کمک تیم حرفه‌ای ما، بدون دردسر مراحل تصویربرداری بیمار را انجام دهید.

سی تی اسکن چیست؟

سی تی اسکن (CT Scan) یا توموگرافی کامپیوتری، یکی از دقیق‌ترین روش‌های تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از اشعه‌ی ایکس و رایانه، تصاویری سه‌بعدی از اندام‌های داخلی بدن تولید می‌کند. این روش برای تشخیص بیماری‌های مغز، ریه، شکم، لگن، استخوان و عروق استفاده می‌شود و در بسیاری از موارد، نقش حیاتی در تشخیص سریع و دقیق دارد.

انواع سی تی اسکن

سی تی اسکن بسته به محل بررسی بدن انواع مختلفی دارد، از جمله:

• سی تی اسکن مغز
• سی تی اسکن قفسه سینه و ریه
• سی تی اسکن شکم و لگن
• سی تی آنژیوگرافی
• سی تی استخوان و مفاصل

هر یک از این روش‌ها نیازمند دستگاه و شرایط خاصی هستند که در محیط منزل قابل اجرا نیستند.

نحوه انجام سی تی اسکن

پیش از آغاز تصویربرداری، تکنسین از بیمار می‌خواهد که تمام اشیای فلزی مانند زیورآلات، کمربند یا ساعت را از بدن خارج کند، زیرا ممکن است روی تصویر نهایی تأثیر بگذارند. بسته به نوع بررسی، ممکن است از بیمار خواسته شود چند ساعت قبل از اسکن ناشتا باشد، مخصوصاً اگر قرار است از ماده حاجب استفاده شود.
ورود به دستگاه و موقعیت بدن
بیمار روی تخت باریکی که بخشی از دستگاه است دراز می‌کشد. این تخت به‌آرامی وارد حلقه‌ی دایره‌ای شکل دستگاه (گانتری) می‌شود. درون این حلقه، تیوب اشعه ایکس با سرعت بالا به دور بدن بیمار می‌چرخد و از زوایای مختلف تصویربرداری انجام می‌شود.
در طول انجام اسکن، بیمار باید کاملاً بی‌حرکت بماند تا تصاویر واضح و بدون خطا به‌دست آید. گاهی تکنسین از بیمار می‌خواهد برای چند ثانیه نفس خود را حبس کند تا اندام‌هایی مثل قفسه سینه یا شکم ثابت بمانند.
استفاده از ماده حاجب
در برخی موارد خاص — مانند بررسی عروق، کلیه، کبد یا مغز — از ماده حاجب (Contrast Agent) استفاده می‌شود. این ماده که معمولاً از طریق تزریق وریدی وارد بدن می‌شود، باعث می‌شود ساختارها و رگ‌های خونی در تصاویر واضح‌تر دیده شوند.
پیش از تزریق، پزشک درباره سابقه‌ی آلرژی یا بیماری‌های کلیوی بیمار سؤال می‌کند تا از ایمنی کامل مطمئن شود. در صورت حساسیت، از جایگزین‌های ایمن‌تر استفاده می‌شود.
فرآیند تصویربرداری
در طول تصویربرداری، بیمار هیچ دردی احساس نمی‌کند. دستگاه صدایی خفیف یا ضرب‌آهنگ منظم تولید می‌کند که کاملاً طبیعی است. سیستم کامپیوتری دستگاه داده‌های حاصل از عبور اشعه ایکس را پردازش می‌کند و به تصاویر مقطعی (Cross-sectional) از بدن تبدیل می‌نماید.
این تصاویر سپس توسط پزشک رادیولوژیست بررسی و تفسیر می‌شوند تا هرگونه ضایعه، التهاب یا ناهنجاری احتمالی شناسایی شود.
مدت زمان انجام سی‌تی‌اسکن
مدت انجام سی‌تی‌اسکن بسته به نوع بررسی بین 5 تا 20 دقیقه است. در مواردی که از ماده حاجب استفاده شود، زمان کمی بیشتر خواهد بود. پس از پایان اسکن، بیمار می‌تواند به فعالیت‌های روزانه‌ی خود بازگردد، مگر در شرایط خاص که پزشک توصیه دیگری داشته باشد.
بعد از سی‌تی‌اسکن
اگر ماده حاجب تزریق شده باشد، نوشیدن مایعات فراوان (مثل آب) در ساعات بعدی توصیه می‌شود تا ماده از بدن دفع شود. نتایج معمولاً ظرف 24 تا 48 ساعت توسط پزشک متخصص تفسیر و گزارش نهایی آماده می‌شود.

آیا سی تی اسکن در منزل قابل انجام است؟

پاسخ کوتاه این است: خیر. انجام سی تی اسکن در منزل امکان‌پذیر نیست.

دلایل این موضوع شامل موارد زیر است:

• ابعاد بزرگ دستگاه: دستگاه سی تی اسکن وزن و ابعاد زیادی دارد و قابل‌حمل نیست.
• نیاز به برق صنعتی: دستگاه برای عملکرد نیاز به برق سه‌فاز و محیط ایمن دارد.
• خطر پرتوهای ایکس: تابش اشعه در محیط باز می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به محافظت سربی دارد.
• عدم وجود نسخه پرتابل واقعی: در حال حاضر، هیچ نسخه تأییدشده‌ای از سی تی اسکن پرتابل در ایران وجود ندارد.

به همین دلیل، سی تی اسکن تنها در بیمارستان‌ها و مراکز تصویربرداری تخصصی انجام می‌شود.

روش های جایگزین سی تی اسکن در منزل

اگر بیمار به هر دلیلی امکان جابه‌جایی ندارد، مرکز امید سلامتی سه راهکار مطمئن و حرفه‌ای را برای جایگزینی یا تسهیل انجام سی تی اسکن پیشنهاد می‌دهد:

1. جایگزین کردن رادیولوژی در منزل با نظر پزشک متخصص

در بسیاری از شرایط، رادیولوژی در منزل می‌تواند اطلاعات کافی برای تشخیص اولیه را ارائه دهد. این روش با دستگاه پرتابل انجام می‌شود و برای بیماران بستری یا کم‌تحرک گزینه‌ای ایده‌آل است.

2. خدمات حمل بیمار برای انجام سی تی اسکن در مراکز درمانی

اگر انجام سی تی اسکن ضروری باشد، تیم امید سلامتی با ارائه خدمات حمل ایمن بیمار با آمبولانس خصوصی، امکان انجام سریع و بدون خطر اسکن را فراهم می‌کند. همراهی پرستار یا پزشک متخصص در طول مسیر، امنیت و آسایش بیمار را تضمین می‌کند.

3. اعزام پزشک متخصص به منزل برای تصمیم‌گیری در مورد نیاز به سی تی اسکن

در مواردی ممکن است اصلاً نیازی به سی تی اسکن نباشد. پزشک متخصص امید سلامتی با ویزیت در منزل، وضعیت بیمار را ارزیابی کرده و تصمیم می‌گیرد که آیا انجام تصویربرداری ضروری است یا خیر.

با امید سلامتی بیمارتان را با خیال راحت برای سی تی اسکن اعزام کنید

اگر بیمار شما به انجام سی تی اسکن نیاز دارد اما جابه‌جایی برایش دشوار است، مجموعه امید سلامتی می‌تواند این مسیر را برایتان ساده‌تر کند. تیم متخصص ما با ارائه خدمات جامع از جمله حمل ایمن بیمار با آمبولانس، هماهنگی با مراکز تصویربرداری معتبر، و همراهی پرسنل آموزش‌دیده، شرایطی فراهم کرده است تا بیمار بدون استرس و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مرکز مورد نظر منتقل شود.
پیش از اعزام، وضعیت جسمانی بیمار بررسی شده و در صورت نیاز، پزشک یا پرستار همراه برای کنترل علائم حیاتی در طول مسیر در نظر گرفته می‌شود. تمامی مراحل اعزام، تصویربرداری و بازگشت بیمار تحت نظارت کارشناسان انجام می‌شود تا سی تی اسکن با دقت، ایمنی و آرامش کامل صورت گیرد. در صورتی که هنوز مطمئن نیستید آیا بیمار شما واقعاً به سی تی اسکن نیاز دارد یا خیر، می‌توانید از سرویس اعزام پزشک متخصص به منزل استفاده کنید تا پس از معاینه، در صورت لزوم دستور انجام سی تی اسکن صادر شود.