یکی از مراحل طبیعی در بدن و ادامه حیات انسان تقسیم سلول‌ها و جایگزینی آنها است. زمانی که فردی به سرطان مبتلا شود، سلول‌های بدن او به طور چشم‌گیر شروع به تکثیر می‌کنند. رشد سلول‌ها در این مواقع به‌قدری زیاد است که کنترل شدنی نیست. تولید سلول‌ها بیشتر شده و قسمت زیادی را در بدن اشغال می‌کنند به‌طوری ‌که جای سلول‌های مفید بدن را می‌گیرند.

برای جلوگیری از این امر داروی شیمی درمانی به بیمار داده می‌شود. شیمی درمانی یکی از راه‌های پیشگیری از اوج‌گیری بیماری و درمان است. شیمی درمانی، درمان سرطان با داروهای خاص است. این داروها رشد، تقسیم و در نتیجه تکثیر سلول‌های سرطانی را مهار می‌کنند. داروهای شیمی درمانی سیتواستاتیک است که تقریباً به عنوان مهار کننده سلول شناخته می‌شوند. اینکه کدام سیتواستاتیک دریافت می‌کنید به بیماری و وضعیت سلامت شخصی شما بستگی دارد.

پزشکان همچنین امکان دارد ترکیبی از چندین دارو را پیشنهاد کنند. داروهای شیمی درمانی معمولاً به صورت انفوزیون داده می‌شوند. برخی از آنها به صورت قرص نیز موجود است. خدمات شیمی درمانی در منزل برای افرادی که نمی‌خواهند در محیط کلینیک یا بیمارستان شیمی درمانی را دریافت کنند و یا از نظر جسمی طاقت مراجعه و حضور در کلینیک را ندارد، گزینه مناسبی است.

مزایای شیمی درمانی بیماران سرطانی در منزل

• صرفه‌جویی در زمان با عدم مراجعه مکرر به بیمارستان
• دوری از آلودگی هوا و ترافیک مسیر
• صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل و نقل و بستری شدن
• راحتی بیشتر بیمار
• امکان وجود پرستار اختصاصی به صورت شبانه روزی در کنار بیمار
• تأثیر مثبت روانی روی بیمار

عوامل تأثیرگذار در تعیین نوع داروی شیمی درمانی

1. نوع سرطان
2. مرحله سرطان
3. سن فرد بیمار
4. سلامت کلی فرد بیمار
5. مشکلات سلامتی جدی فرد بیمار ( به عنوان مثال : بیماری های کلیوی ، قلبی و یا کبدی )
6. سابقه سرطان های قبلی فرد بیمار

شیمی درمانی چیست و چگونه عمل می کند؟

واژه شیمی درمانی مربوط به دارو‌هایی است که رشد سلول‌های سرطانی را در بدن مختل کرده و نمی‌گذارد سلول‌ها تکثیر شوند. این عمل و کشتن سلول‌های در حال تکثیر، به گونه‌ای است که به نوع سرطان و درصد پیشرفت آن در بدن فرد مبتلا بستگی دارد. بر اساس مطالعات انجام شده بر روی بدن انسان، ثابت شده است سلول‌های بدن همواره در حال تقسیم هستند و جایگزین سلول‌های دیگر می‌شوند. هنگام ابتلای فرد به سرطان، رشد این سلول‌ها و تقسیماتشان به قدری بیشتر می‌شود که سلول‌های سالم بدن را نیز به خطر می‌اندازد.

داروهای شیمی درمانی نیز در اصل برای جلوگیری از این امر به بیمار داده می‌شود. روش این درمان به دو صورت تزریقی و یا استفاده از قرص است. در درمان سرطان به شیوه استفاده از قرص، پزشک با توجه به سطح بیماری، داروهای مخصوصی را تجویز می‌کند که این داروها از رشد و تکثیر سلول‌ها در بدن جلوگیری می‌کنند. لیست داروهای شیمی درمانی سرطان و تعداد جلسات آن به نظر پزشک بستگی دارد و کارایی هر کدام از داروهای سرطانی متفاوت است. هر کدام از داروها به روش‌های متفاوتی جلوی رشد سلول‌های سرطانی را می‌گیرد.

نحوه انجام شیمی درمانی در منزل

تزریق

داروها مستقیماً به عضله لگن، ران یا بازو، یا در قسمت چربی بازو، پا یا معده، درست زیر پوست، تزریق می‌شوند.

داخل شریانی (IA)

داروها مستقیماً از طریق یک سوزن یا لوله نرم و نازک (کاتتر) وارد سرخرگی می شوند که به بافت سرطانی خونرسانی می کند.

داخل صفاقی (IP)

داروها به حفره صفاقی که شامل اندام هایی مانند کبد، روده، معده و تخمدان است، وارد می شود. در حین جراحی یا از طریق لوله ای با پورت مخصوصی که توسط پزشک وارد بدن می شود، انجام می شود.

شیمی درمانی داخل نخاعی (IT)

دارو به مایع مغزی نخاعی (CSF) تزریق می شود که در ناحیه اطراف نخاع و مغز وجود دارد.

داخل وریدی (IV)

داروی شیمی درمانی مستقیماً وارد ورید می شود.

موضعی

داروها به صورت کرم روی پوست مالیده می شود.

خوراکی

قرص یا مایعی را می بلعید که دارای دارو است.

عوارض بعد از شیمی درمانی

امروزه با پیشرفت علم عوارض جانبی شدید بعد از شیمی درمانی تا مقدار قابل‌ملاحظه‌ای قابل‌کنترل شده است. در برخی افراد، بسته به نوع پیشرفت بیماری و مقاومت بدنی، این عوارض گاهی شدید و گاهی به طور خفیف ظاهر می‌شوند. در مواردی نادر نیز عوارض جانبی در فرد احساس نمی‌شود. در ادامه به انواع عوارض شیمی درمانی اشاره می‌کنیم. رایج‌ترین عوارض شیمی درمانی که برای رفع آنها مراقبت های بعد از شیمی درمانی تعریف می‌شود، عبارت‌اند از:

• حالت تهوع و استفراغ
• ریزش مو
• خستگی بیش از حد
• اختلالات شنوایی
• بی‌اشتهایی
• مشکلاتی در باروری
• مشکلات گوارشی
• مشکلات ذهنی و شناختی
• کاهش گلبول‌های سفید بدن

اهمیت کنترل عوارض شیمی درمانی توسط کادر مجرب

پزشکان سعی می کنند شیمی درمانی را در سطح بالا به کار گیرند تا برای درمان سرطان مؤثر واقع شود. در عین حال تلاش می کنند عوارض جانبی را در پایین ترین سطح ممکن نگه دارند. همچنین آنها سعی می کنند از مصرف چندین دارو که عوارض جانبی مشابه دارند، خودداری کنند. برخی از داروهای شیمی درمانی می توانند به سلول های قلب، کلیه ها، مثانه، ریه ها و سیستم عصبی آسیب وارد کنند. این داروها باعث کاهش سیستم ایمنی بدن و تضعیف آن می‌شوند، به ‌همین دلیل مراقبت های بعد از شیمی درمانی اهمیت زیادی دارد تا عوارض جانبی به حداقل برسد.

تیم مراقبتی شما می توانند در پیشگیری یا درمان برخی از عوارض جانبی به شما کمک کنند. پیشگیری و درمان عوارض جانبی، مراقبت تسکینی یا مراقبت حمایتی نامیده می شود که بخش مهمی از درمان سرطان است.

چگونه می توان از خدمات شیمی درمانی در منزل پلتفرم امید سلامتی استفاده کرد؟

برای دریافت خدمات شیمی درمانی در منزل متناسب با نیاز و بیماری مد نظر با مرکز درمانی امید سلامتی تماس بگیرید. این مرکز تمامی مراقبت ها و اقدامات لازم اعم از تزریقات، رسیدگی به داروها و دیگر موارد در فرایند شیمی درمانی را برای بیمار فراهم میکنند.