استخوان ها یا مهره ها، ستون فقرات انسان را بسیار محکم نگه می دارند؛ اما گاهی اوقات مهره ها نیز مشابه سایر استخوان های بدن دچار شکستگی می شوند. شکستن مهره کمر معمولاً به دلیل شرایطی مثل پوکی استخوان (وضعیتی که در آن استخوان ها ضعیف می شوند)، زمین خوردن شدید، فشار بیش از حد، یا بعضی از انواع آسیب دیدگی های فیزیکی ایجاد می شوند. شکستگی فشاری مهره‌های کمر به طور معمول به دلیل فشار بیش از حد روی بدنه مهره ایجاد می‌شود. این شکستگی هنگامی رخ می‌دهد که استخوان در واقع متلاشی شده و بخش پیشین (قدامی) بدنه مهره‌ها شکل زاویه‌دار پیدا می‌کند.

در شکستگی‌های شدید فشاری مهره‌های کمر، ناحیه پشت بدنه مهره ممکن است به سمت کانال ستون فقرات برجسته شود و روی نخاع فشار وارد کند. خوشبختانه این مشکل به‌طور معمول رخ نمی‌دهد. شکستگی فشاری مهره‌های کمر معمولاً در بخش انتهایی ستون فقرات سینه‌ای (T11 و T12) و اولین مهره‌های ستون فقرات کمری رخ می‌دهد. معمولاً عکس‌‌های رادیوگرافی هنگام شکستگی‌‌های خمشی و کششی جهت تشخیص علت حرکت توصیه می‌شوند. با استفاده از اشعه ایکس از ستون مهره‌ها تصاویری تهیه می‌گردد.

این عکس‌ها شکستگی مهره‌ها را نشان خواهند داد. برخی بیماران امکان حضور در مراکز درمانی به منظور انجام این اقدامات را ندارند. این افراد می توانند برای انجام رادیوگرافی از خدمات پزشکی در منزل استفاده کنند.

علت شکستگی مهره های کمر

شکستگی ستون فقرات در نتیجه وارد شدن ضربه یا سایر شرایطی که باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود، ایجاد می گردد. برای مثال در ارتباط با وارد شدن ضربه به ستون فقرات می توان از موارد زیر نام برد:

• تصادف اتومبیل
• زمین خوردن
• انجام فعالیت های ورزشی
• اقدامات خشونت آمیز (مثل تیر خوردن)

بعضی از شرایطی که می تواند ضعیف شدن استخوان ها را به همراه داشته باشند، به شرح زیر هستند:

• پوکی استخوان
• سرطان استخوان
• تومور در ناحیه ستون فقرات
• در صورتی که استخوان ها در نتیجه شرایطی مثل پوکی استخوان ضعیف شوند، فرد در معرض ریسک بالاتر ایجاد شکستگی در مهره های کمر قرار می گیرد.

علائم شکستگی مهره های کمر

علائم شکستگی ستون فقرات و شدت این علائم با توجه به نوع شکستگی ایجاد شده متفاوت می باشد. علائم شکستگی مهره کمر نیز به نوع شکستگی ایجاد شده در ستون فقرات که باعث ایجاد مشکل برای اعصاب شده بستگی دارد. به هر حال شکستگی مهره های کمر می تواند باعث ایجاد درد یکباره و شدید در اطراف ناحیه آسیب دیده شود. شکستگی مهره های کمر همچنین می تواند ورم در اطراف این ناحیه را به همراه داشته باشد. در صورتی که شکستگی مهره کمر باعث وارد شدن فشار به یک عصب یا کانال نخاعی شود، فرد ممکن است با علائم عصبی زیر در این رابطه مواجه گردد:

• ضعف در دست ها یا پاها
• بی حسی در دست ها یا پاها
• دردی که به سمت دست ها یا پاها کشیده می شود (رادیکولوپاتی)
• ایجاد مشکل برای راه رفتن یا حرکت کردن
• مشکلات ادرار و مدفوع
• فلج (در موارد نادر)

انواع شکستگی های مهره های کمری

• شکستگی ناشی از فشار: این نوع شکستگی فشاری در بیمارانی بیشتر مشاهده می شود که از علائم پوکی استخوان رنج می برند و یا بیمارانی که استخوان های آنها به خاطر ابتلا به سایر بیماری ها مثل سرطان استخوان ضعیف شده است. در صورتی که یک فشار ناگهانی یا بیش از حد به مهره ها وارد شود، ممکن است استخوان ها امکان تحمل فشار را نداشته باشند و در نتیجه این فشار دچار شکستگی شوند. شکستگی ساختار مهره به همراه له شدگی (wedge fracture) یک نوع خاص از این نوع شکستگی می باشد. در این حالت، یک بخش از مهره که معمولاً قسمت جلویی آن می باشد، متلاشی می شود و مهره ظاهر گوه مانند پیدا می کند.
• ترکیدن: این نوع شکستگی مهره کمر در نتیجه آسیب دیدگی های شدید ایجاد می شوند (برای مثال تصادف با اتومبیل). این شرایط زمانی ایجاد می شود که مهره ها با یک نیروی بیش از حد فشرده شوند. بر خلاف شکستگی های ناشی از فشار، در این حالت فقط یک بخش از مهره ها دچار شکستگی می شود. به خاطر اینکه در اینگونه مواقع مهره کاملاً خرد می شود، ممکن است تکه های استخوان در محل پخش شده و باعث وارد شدن آسیب به کانال نخاعی شود. این نوع شکستگی شدید تر از شکستگی ناشی از فشار می باشد.
• شکستگی ناشی از خم شدن ستون فقرات: در صورتی که فرد تصادف اتومبیل داشته و بدن وی با فشار به سمت جلو هول داده شود، ممکن است مهره ها در نتیجه فشار وارد شده از یکدیگر جدا شوند. ستون فقرات دارای قابلیت خم شدن به سمت جلو است؛ اما اگر این خم شدن با نیروی زیاد و به صورت ناگهانی انجام شود، باعث وارد شدن فشار بیش از حد به ستون فقرات می شود که می تواند شکستگی یک یا چند مهره را به همراه داشته باشد. اگر فرض کنیم ستون فقرات از سه بخش ستون مانند تشکیل شده است، شکستگی ناشی از خم شدن معمولاً باعث ایجاد شکستگی در ستون عقبی و میانی می شود. یک مثال از این نوع شکستگی در شکل زیر نشان داده شده است.
• در رفتن مهره ها: در صورتی که فرد به هر یک موارد شکستگی فوق دچار شود و مهره ها از محل خود جا به جا شده و در رفته باشند، فرد دچار در رفتگی ناشی از شکستگی استخوان شده است. معمولاً این نوع شکستگی هر سه ستون تشکیل دهنده ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می دهد و به این ترتیب این ناحیه از بدن بسیار بی ثبات می شود.

عوارض شکستگی مهره های کمر

1. شکستگی شدید می‌تواند منجر به فلجی در فرد شود.
2. ایجاد لخته خون در لگن و پاها که این عارضه به علت استراحت طولانی مدت در بستر و یا عدم تحرک می‌باشد. لخته‌ها ممکن است جدا شوند و به ریه‌ها و بخش‌های دیگری از بدن انتقال یابند.
3. آمبولی ریوی
4. پنومونی
5. زخم‌های فشاری

درمان شکستگی مهره های کمر

درمان اولیه آسیب ستون فقرات در محل آسیب آغاز می‌شود. در صورتی که بیمار به آسیب نخاعی مشکوک باشد باید به حالت طبیعی به پشت خوابیده و بی‌تحرک و با استفاده از یک گردن‌بند طبی به اورژانس انتقال یابد.

درمان غیر جراحی

درمان غیر جراحی شکستگی مهره کمر شامل استراحت، مصرف داروهای ضد درد، استفاده از کمپرس آب گرم و سرد، شروع فعالیت به صورت آرام و تدریجی است.
از دیگر روش های غیر جراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بریس کمر: بریس کمر می‌تواند حرکات کمر را محدود کند. بریس کمر سفت و محکم بوده و می‌تواند حرکت و درد مربوط به ستون فقرات را کاهش دهد. البته استفاده بیش از حد از بریس کمر نیز برای مشکلات و ناراحتی‌های کمر و درمان شکستگی مهره کمر، می‌تواند منجر به تضعیف و از دست دادن عضلات کمر شود.
• اوزون تراپی: گاز اکسیژن و اوزون به صورت تزریقی به دیسک بیرون زده وارد خواهد شد. تزریق توسط یک سوزن انجام می‌شود که می‌تواند حجم دیسک را کاهش دهد.
• فیزیوتراپی: درمان آسیب های ناشی از تروما با صدمات عصبی عموماً به بستری شدن برای توان‌بخشی نیاز دارد. برنامه‌های توان بخشی برای تحرک و قدرت و براساس ظرفیت و توانایی بیمار تنظیم خواهد شد.
• کاهش فعالیت: از انجام هر گونه فعالیت شدید یا ورزش اجتناب کنید. همچنین باید از بلند کردن اجسام سنگین و هر چیزی که ممکن است بر روی مهره‌های آسیب دیده شما فشار وارد می‌کند خودداری نمایید. در صورتی که مسن هستید باید بیشتر استراحت کنید؛ زیرا استخوان افراد سن بالا نازک و ضعیف تر است و دیرتر التیام پیدا خواهد کرد.

درمان جراحی

در صورتی که درمان های غیرجراحی مؤثر نباشد، پزشک از روش‌های جراحی زیر برای درمان استفاده می‌کند.

• ورتبروپلاستی: این روش درمانی غیر تهاجمی به کاهش و یا حذف درد ناشی از شکستگی و تثبیت استخوان کمک می‌کند. در این روش، سیمان با ویسکوزیته پایین به طور مستقیم، با هدف ایجاد ثبات در شکستگی و تسکین درد کمر، به مهره تحت فشار تزریق خواهد شد.
• جراحی کیفوپلاستی: این روش جراحی مشابه ورتبروپلاستی با حداقل تهاجم انجام می‌شود که برای کاهش و یا جلوگیری از درد ناشی از شکستگی ستون فقرات، برای ایجاد ثبات در استخوان و بازگرداندن بخشی یا همه ارتفاع کاهش یافته مهره به علت شکستگی فشاری طراحی شده است.

آمادگی برای رادیولوژی شکستگی مهره های کمر

• بهتر است هنگام انجام رادیوگرافی ناشتا باشید، این یعنی که شما نباید حداقل از 8-12 ساعت قبل چیزی میل کنید.
• مصرف هر نوع داروهای تجویزی با مشورت پزشک بلامانع است.
• خانم های که در دوران بارداری می باشند برای انجام این کار باید با پزشک خود مشورت نمایند.
• پیش از انجام رادیولوژی ستون فقرات لازم است روده را به طور کامل تخلیه و پاکسازی کنید.
• 24 ساعت پیش از انجام رادیولوژی ستون فقرات مایعات ولرم مصرف کنید.

رادیوگرافی شکستگی مهره های کمر در منزل چگونه انجام میشود؟

این رادیولوژی توسط تکنسین انجام می گردد که دستگاه را روی قسمت کمر و ستون فقرات تنظیم می نماید و حدود 4 تا 5 عکس از محل تهیه می نماید. در نهایت نیز تصاویر تهیه شده توسط رادیولوژیست مورد بررسی قرار می گیرند. نکته قابل توجه هنگام رادیولوژی این است که باید در زمان عکسبرداری بی حرکت بمانید؛ زیرا هرگونه حرکت می تواند منجر به مات شدن تصاویر نهایی شود.

هزینه و قیمت رادیوگرافی شکستگی مهره های کمر در منزل

هزینه رادیولوژی در منزل به تعداد اشعه ایکس و تعداد وسایل مورد نیاز برای تصویربرداری، نوع بیمه و فاصله منزل بیمار تا مرکز رادیولوژی بستگی دارد.

عوارض رادیولوژی مهره های کمر

در مورد عوارض رادیولوژی می‌توان گفت که به دلیل استفاده از درصد پایینی از اشعه ایکس، دارای کمترین میزان خطر است و مزایای آن نسبت به عوارض خود به مراتب بیشتر است.