تنفس نقش پررنگی در حیات و کارکرد سیستم بدن دارد. گاهی اوقات مشکلاتی مانند انواع بیماری های تنفسی و قلبی موجب می شود که فرد در تنفس دچار مشکل شود. لذا برای رفع این مشکلات مراقبت های درمانی مختلفی انجام می گیرد که یکی از مهم ترین اقدامات فیزیوتراپی قفسه سینه به منظور بهبود تنفس و پاکسازی مجاری هوایی استفاده می شود و این روش فیزیوتراپی شامل اقداماتی است که به منظور درمان بیماران گروه های سنی مختلف مبتلا به مشکلات تنفسی حاد و مزمن انجام می گیرد.

فیزیوتراپی تنفسی با تقویت عضلات تنفسی، موجب بهبود روند نفس کشیدن در افراد شده و باعث کمک به عادی شدن روال زندگی بیماران می‌شود. فیزیوتراپی تنفسی شامل تمرینات و تکنیک‌هایی است که به کمک آنها بیمار می‌تواند توانایی خود را در تنفس دوباره به دست آورد و همچنین موجب تقویت عضلات و اسکلت‌های مربوط به ریه‌های فرد می‌شود. بسیاری از افراد به دلیل محدودیت‌های جسمانی یا سایر مشکلات نمی‌توانستند در مراکز درمانی حضور پیدا کنند؛ در نتیجه به تدریج ارائه خدمات فیزیوتراپی در منزل نیز به روش‌های ارائه خدمات افزوده شد.

در این روش فیزیوتراپیست به همراه تجهیزات پزشکی به منزل بیمار رفته و خدمات خود را در آنجا ارائه می‌دهد. فیزیوتراپی تنفسی در منزل در حالت کلی، برای هر فردی که ریه‌های ضعیفی داشته باشد و یا دچار شرایط حاد تنفسی شود، می‌تواند مفید واقع شود، به این صورت که موجب تخلیه ی ترشحات ریه شده و ترشحات ریه نیز تنفس فرد را راحت‌تر خواهد کرد. در ادامه توضیحات بیشتری درمورد فیزیوتراپی تنفسی در منزل ارائه کرده و بیماری‌هایی را که می‌توانند با فیزیوتراپی ریه در منزل درمان شوند را بیان خواهیم کرد.

فیزیوتراپی ریه در منزل به چه دلیل انجام میشود؟

فیزیوتراپی تنفسی برای بیماری هایی که بر سیستم تنفسی تأثیر می گذارد کاربرد دارد از جمله:

• برونشیت مزمن
• آمفیزم
• فیبروز سیستیک
• آسم
• بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)
• ذات الریه
• اجسام خارجی استنشاق شده
• بیماری های عصبی عضلانی
• شرایط تنفسی در بیماران کرونایی
• همچنین برای توانبخشی پس از جراحی های قفسه سینه انجام می گیرد.

اهداف فیزیوتراپی تنفسی

فیزیوتراپیست های تنفسی به حرکت و حذف ترشحات کمک می کنند. با این حال، این تنها یکی از مشکلات بسیاری است که فیزیوتراپیست ها می توانند به آن رسیدگی کنند. هدف آنها این است:

1. حفظ یا بهبود تحمل ورزش
2. بهبود توانایی های عملکردی (انجام وظایف روزانه)
3. حفظ و بهبود فعالیت بدنی، مربیگری بیماران در جهت بهبود رفتار سالم
4. کاهش تنگی نفس و کار تنفس
5. بهبود کارایی تهویه

مزایای فیزیوتراپی تنفسی در منزل

فیزیوتراپی‌هایی که در منزل انجام می‌شود مانند انجام فیزیوتراپی ریه در منزل، مزایای زیادی را به دنبال دارند. برخی از مزایای آنها عبارتند از:

1. با دریافت خدمات پزشکی در منزل ، حس آرامش بیشتری را تجربه می‌کنید.
2. با عدم مراجعه به مراکز درمانی در وقت و هزینه خود صرفه جویی می‌کنید.
3. انجام تمرینات در منزل برای شما راحت‌تر خواهد بود و سطح کیفی بالاتری خواهد داشت.
4. بهترین روش برای افرادی که امکان حضور در مراکز درمانی را ندارند.
5. نظارت، آرامش و ایمنی در این روش بیشتر خواهد بود.

نحوه انجام فیزیوتراپی تنفسی

فیزیوتراپیست‌ ها با انجام تمرینات مختلف برای پاکسازی مجاری تنفسی از خلط‌ ها اقدام می کنند. انجام این کار باعث می شود تا افراد بتوانند به راحتی تنفس کنند و عملکرد عضلات تنفسی را بهتر می کند. در ادامه به معرفی برخی از این تمرینات می پردازیم:

دستگاه ایجاد کننده‌ ی نوسان

هنگام بازدم این دستگاه باعث ایجاد نوسان می کند تا خلط‌ ها از دیگر مجاری به مجاری مرکزی حرکت کنند. در آخر زمانی که مخاط به مجرای اصلی رسید، فرد با سرفه کردن می تواند آن را از مجاری تنفسی خارج کند.

دستگاه ایجاد کننده‌ ی فشار در مجاری تنفسی

دستگاهی با ایجاد فشار بر مجاری تنفسی سبب عمل دم یا فرو بردن نفس به راحتی صورت بگیرد؛ ولی در ادامه در هنگام بازدم نیز در مقابل بیرون دادن نفس توسط فرد مقاومت ایجاد می کند تا فرد با وارد کردن فشار بیشتر خلط های خود را از مجاری تنفسی خارج کند. در آخر فیزیوتراپیست با استفاده از روش های نام برده شده و دیگر روش ها مانند تحریک مجاری تنفسی بیمار و سایر تمرینات در ناحیه‌ ی تنفسی سبب خالی شدن مخاط از مجاری تنفسی شده و نفس کشیدن را برای بیمار راحت‌ تر می کند.

تکنیک های فیزیوتراپی تنفسی

فیزیوتراپی تنفسی شامل تکنیک های دستی، تکنیک های تخلیه وضعیتی و اصول و روش هایی است که در ادامه نام خواهیم برد. روش های فیزیوتراپی تنفسی بسته به شرایط بیمار به کار می رود.

• تکنیک های دستی (تکنیک های دستی شامل شیکینگ (Shaking)، پرکاشن (Percussion)، ویبریشن (Vibration)) می باشد.
• تکنیک های تخلیه وضعیتی (طی این روش با قرار دادن بیمار در وضعیت های خاص، از نیروی جاذبه جهت به حرکت درآوردن ترشحات ریوی و هدایت آنها به سمت راه های هوایی مرکزی استفاده می شود.)
• گرفتن سرفه (تمرینات سرفه جزء مهمی از روند درمان بیماری است. انجام سرفه مؤثر جهت حذف انسداد راه های هوایی و تمیز نگه داشتن ریه ضروری است. مهم ترین کاربرد آموزش سرفه پس از جراحی به خصوص در جراحی های ناحیه تنه است. در این جراحی ها بیمار به دلیل درد زیاد از انجام سرفه خودداری می کند که این موضوع سبب تجمع ترشحات، انسداد مسیرهای هوایی و کاهش کارایی تنفسی می شود.)
• انجام ساکشن
• ماساژ
• تمرینات مــانـیـپــولاسـیــون و مــوبیلیـزاسیـون قفسه سینه (در این تمرینات حرکات فعال تنه و اندام های فوقانی با تنفس عمیق همراه می شود که این تمرینات منجر به بهبود تحرک پذیری قفسه سینه، افزایش عمق دم و کنترل بازدم می شود.)

موارد منع کاربرد فیزیوتراپی تنفسی

گاهی اوقات نمی توان از فیزیوتراپی تنفسی استفاده کرد. در ادامه موارد منع کاربرد فیزیوتراپی تنفسی را برای شما نام خواهیم برد:

• جراحی اخیر مغزی: پایین قرار گرفتن سر می تواند باعث افزایش فشار داخل جمجمه شود.
• بیماری های ریوی حاد کنترل نشده (ادم ریوی شدید،‌ بیماری احتقانی قلب، افیوژن وسیع پلورا، آمبولی ریوی، پنوموتوراکس)
• هموراژ (هموپتیز شدید): وجود مقادیر زیاد خون در خلط
• بی ثباتی قلبی _ ریوی (آریتمی قلبی، افزایش یا کاهش شدید فشار خون، انفارکتوس اخیر قلبی)
• در شکستگی های قفسه سینه و دنده ها، استفاده از برخی تکنیک های فیزیوتراپی تنفسی، ممنوعیت کاربرد دارد.

هزینه فیزیوتراپی تنفسی در منزل

فیزیوتراپی قفسه سینه توسط روش های درمانی خاص و با دستگاه ها و تکنیک ها ورزشی انجام می شود. هزینه فیزیوتراپی قفسه سینه با توجه به تعداد جلسات فیزیوتراپی، مراکز دولتی و خصوصی، تکنیک ها و دستگاه های درمان، تخصص و مهارت فیزیوتراپیست، محاسبه می شود.