کلمه سینوس معمولاً برای «سینوس‌های پارانازال» (Paranasal Sinus) به کار برده می‌شود که محفظه‌هایی پر از هوا در استخوان‌های جمجمه، خصوصاً فضاهای خالی نزدیک به بینی و مرتبط با آنها هستند. انواع مختلفی از سینوس در بدن وجود دارد؛ ولی سینوزیت، سینوس‌ های پیرامون بینی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این حفره‌ ها در پشت صورت قرار دارند که به حفره بینی راه دارند. آنها ماده‌ ای لزج به نام مخاط ترشح می ‌کنند. این مخاط مسیر بینی را مرطوب نگه می‌دارد و به این ترتیب می‌توانند ذرات غبار یا آلودگی میکروبی را به خود جذب کنند.

سینوزیت وقتی رخ می‌ دهد که ترشح مخاط زیاد شده و سینوس ها نیز ملتهب شوند. در نتیجه مجرای تخلیه تنگ یا مسدود شده و حجم مایع مخاطی در سینوس‌ها افزایش یابد. در صورتی که تشخیص سینوزیت حاد داده شده باشد، از رادیوگرافی سینوس ها برای اطمینان از این بیماری به کار گرفته می شود. با رادیوگرافی سینوس ها یک سری تصاویر از حفره های سینوسی گرفته می شود. در عکس سینوس‌های صورت می‌توان آناتومی طبیعی سینوس را مشاهده کرد که در این حالت سطح مایع و هوا داخل فضای سینوس‌ها دیده نمی‌شود. همچنین غشای مخاطی سینوس‌ها ضخیم است که نشانه التهاب و عفونت در سینوس‌ها است. خوشبختانه در حال حاضر با پیشرفت روز افزون تجهیزات پیچیده، امکان انجام رادیولوژی در منزل فراهم شده است. تیم پزشکی شامل پزشک رادیولوژیست و تکنسین های همراه آن دستگاه های لازم را به منزل بیمار آورده و بدون نگرانی از شرایط پر اضطراب آزمایشگاه ها، تخصصی ترین آزمایش ها را در منزل خودتان انجام می دهند.

علت سینوزیت

اکثر موارد سینوزیت به دنبال یک سرماخوردگی معمولی شروع می شوند. به این صورت که پس از ابتلا به سرماخوردگی، درست زمانی که علائم رو به بهبودی می روند و فکر می کنید خوب شده اید، به طور ناگهانی علائم مجدد تشدید یافته و دوباره بیماری آغاز می شود. در این موارد معمولاً، به عارضه ای به نام سینوزیت دچار شده ایم.

علائم سینوزیت

علائم شایع سینوزیت عبارتند از:

• آبریزش و گرفتگی بینی
• ترشحات سفید رنگ، زرد یا سبز از بینی
• احساس درد اطراف دندان ها
• احساس درد و فشار در سر و صورت، که معمولاً با خم شدن به جلو بدتر می شود.

علائم کمتر شایع سینوزیت نیز عبارتند از:

• تب
• سرفه
• اختلال حس بویایی
• احساس پری یا فشار در گوش
• سردرد
• خستگی

علائم سینوزیت اغلب طی 7 الی 10 روز بهبود یافته و برطرف می شوند.

ریسک فاکتورهای ابتلا به سینوزیت

برخی از عوامل محیطی و ژنتیکی، فرد را برای ابتلا به سینوزیت مستعد می‌کنند که شامل موارد زیر هستند:

• جنسیت: زنان بیشتر از مردان در خطر سینوزیت هستند.
• انحراف و پولیپ بینی: مانع از تخلیه مخاط از سینوس‌ها و عاملی برای رشد ارگانیسم‌های بیماری‌زا خواهد بود.
• ابتلا به برخی بیماری‌ها: بیماری‌های خاصی شانس سینوزیت را بیشتر می‌کنند مانند موارد زیر:
• آسم: در این بیماری سیستم ایمنی بدن پاسخ التهابی شدید ایجاد می‌کند که یکی از عوارض آن التهاب بافت مخاطی در سینوس‌ها است.
• گرانولوماتوز وگنر (Wegener’s granulomatosi): امروزه تحت عنوان «گرانولوماتوز همراه با پلی آنژئیت» نامیده می‌شود و بیماری سیستمیک مزمنی است که باعث ایجاد ضایعات التهابی و ندول‌ها یا گره‌های کوچک در داخل و اطراف عروق کوچک تا متوسط در دستگاه تنفسی فوقانی (بینی و سینوس‌ها) و تحتانی (ریه‌ها) و کلیه‌ها می‌شود.
• حساسیت غذایی یا دارویی: به طور مثال، حساسیت به داروی پر مصرفی مانند آسپرین، یکی از علل شایع التهاب سینوس‌ها است.
• عفونت دندان: عفونت درمان‌ نشده و شدید دندان، به خصوص دندان‌های انتهایی فک بالا و دندان‌های عقل، می‌تواند از طریق عروق مشترک وارد سینوس‌ها شود.
• ابتلا به بیماری‌های آلرژیک: بیماری‌های ناشی از واکنش آلرژیک مانند تب یونجه که با التهاب لایه مخاطی، ریسک عفونت سینوسی را بالا می‌برند.
• اختلال سیستم ایمنی: در اثر بیماری‌هایی همچون HIV/AIDS، فیبروز کیستیک و دیابت، سیستم ایمنی بدن سرکوب و تضعیف می‌شود و فرصت برای رشد ارگانیسم‌های بیماری‌زا افزایش می‌یابد.
• آلاینده‌ها: قرار گرفتن منظم در معرض آلاینده‌ها مانند دود سیگار یاآلودگی هوا، با آسیب به لایه مخاطی، ریسک سینوزیت را بالا می‌برند.
• اختلالات سیستم تنفسی: بیماری‌های مانند سندرم مژک غیر متحرک که در فرد مبتلا، مخاط‌ها حرکت نمی‌کنند و از مجراهای سینوسی تخلیه نمی‌شوند.
• سن: سالمندان و کودکان بیشتر از سایر سنین در خطر برونشیت مزمن از جمله سینوزیت هستند.
• نژاد: سفیدپوستان و سیاه‌پوستان بیشتر از نژاد اسپانیایی استعداد ابتلا به سینوزیت دارند.
• محل زندگی: زندگی در ارتفاعات، مناطق سردسیر و خشک، شانس عفونت‌های تنفسی مانند سینوزیت را بالا می‌برد.

علت انجام رادیوگرافی سینوس

انجام رادیوگرافی صورت و سینوس‌ها به منظور بررسی مشکلات مختلفی صورت می‌پذیرد. این مشکلات عبارتند از:
1. تشخیص مشکلات سینوسی در صورت و بینی
2. بررسی وجود هرگونه تومور یا پولیپ احتمالی
3. بررسی احتمال شکستگی استخوان‌های صورت و بینی
4. بررسی احتمال شکستگی استخوان‌های اطراف چشم
5. بررسی وضعیت سینوس‌ها قبل از انجام عمل جراحی سینوس‌ها
6. بررسی احتمال وجود جسم خارجی در این ناحیه
7. بررسی عواملی که منجر به درد صورت شده است.

روش رادیوگرافی سینوس

ممکن است از شما خواسته شود بر روی تخت رادیولوژی دراز کشیده و یا بر روی یک صندلی بنشینید. برای به دست آوردن تصاویر در نماهای مختلف ممکن است لازم باشد تا سر را در جهات متفاوتی بچرخانید. باید در طی رادیوگرافی سر خود را کاملاً ثابت و بی حرکت نگه دارید. در صورت نیاز به تصاویر حفره های اوربیتال و یا سینوس‌ها، معمولاً از فرد خواسته می‌شود تا بنشیند. ممکن است از یک پد به ‌عنوان تکیه‌گاهی برای نگه داشتن سر شما استفاده شود.

آمادگی جهت رادیوگرافی سینوس

جهت حفاظت در برابر پرتوهای اشعه ایکس نوعی پیشبند سربی به بیمار داده میشود. باید هرگونه طلا و جواهراتی را که ممکن است در مسیر تصویر اشعه ایکس قرار بگیرد، از بدن خود خارج نمایید. بهتر است بانوان باردار در معرض پرتوهای رادیوگرافی قرار نگیرند.

عوارض رادیوگرافی سینوس

قبل از آزمایش با اشعه ایکس، با پزشک خود درباره احتمال بارداری‌ صحبت کنید. بارداری و خطر تابش اشعه به جنین باید در نظر گرفته شود. خطرات ناشی از اشعه ایکس معمولاً در مقایسه با منافع بالقوه این آزمون بسیار اندک می‌باشد.